آموزش و تدریس بیوشیمی

معادله هندرسون هاسلباخ

ارتباط کمی بینPH  و pkaرا نشان می دهد.

PH=PKa+log [A^-]/[HA]     

نمک  ، گیرنده پروتون ، باز  [A^-]=

دهنده پروتون ، اسید [HA]=

روابط بین PH و POH

الف-[HA]=[A^-]↔  PH=PKa

ب- PH>PKa ↔[HA]<[A^-]

ج-PH<PKa ↔ [HA]>[A^-]

داروها براساس Pka ای که دارند با توجه به روابط بالا در محلی که PHکه از PKaدارو کمتر است تفکیک نشده و می توانند جذب شوند مانند آسپرین که در معده PH آن اسیدی است تفکیک نمی شوند و در آنجا جذب شده وقتی وارد روده می شوند تفکیک می گردند.

اسید های ضعیف در برابر اسیدهای قوی تفکیک نمی شوند ولی اسیدهای ضعیف در برابر بازهای قوی کاملاً تفکیک می شوند که در روش تیتراسیون از آنها استفاده می شود.

هدف از تیتراسیون تعیین PKa است در این حالت از یک باز قوی که به صورت قطره قطره به محلول اسید ضعیف اضافه می شود استفاده می گردد.

در شروع تیتراسیون غلظت HA زیاد است و به مرور زمان با اضافه شدن باز به میزان تفکیک اسید افزوده می شود و H⁺ بیشتری تولید میکند در نقطه میانی [HA]=[A^-] بوده و در نهایت کل اسید ضعیف دپروتونه شده و تفکیک می گردد و فقط باز مزدوج آن نمک یا A^- در محیط باقی می ماند.

نقطه میانی تیتراسیون همان PKa است که در آن غلظت اسید و باز با هم برابر است .

فشار انکوتیک (Oncotic pressure) یا فشار اسمزی مؤثر

فشار انکوتیک یا فشار اسمزی مؤثر یک نوع فشار اسمزی است که در داخل رگها توسط پروتئین های پلاسما خصوصاً آلبومین ایجاد می شود که باعث حفظ آب در داخل رگها می گردد.

کاهش آلبومین در خون منجر به کاهش فشار اسمزی کلوئیدی و در نتیجه آب از رگها خارج شده و در فضای بین سلولی جمع می شود و ایجاد بیماری ادم یا خیز می کند.

بطور کلی:

مهمترین عامل حفظ فشار اسمزی: سدیم

مهمترین عامل حفظ فشار انکوتیک: آلبومین

انواع محلول بر اساس تفاوت فشار اسمزی

الف- ایزوتونیک: اسمولاریته: اسمولاریته محلول = اسمولاریته سیتوزول

ب- هیپرتونیک: اسمولاریته محلول > اسمولاریته سیتوزول (خروج آب←سلول چروکیده).

ج- هیپوتونیک: اسمولاریته محلول< اسمولاریته سیتوزول ( ورود آب←لیز و تورم)

نکته: ذخیره مواد سوختی به شکل پلی ساکارید برای جلوگیری از افزایش شدید فشار اسمزی است.